Dapoli - दापोली

दापोली मोठा सुंदर गाव आहे. तेथील हवा फार आरोग्यदायक आहे. तेथून समुद्र चार कोस दूर आहे. दापोलीस खूप मोठमोठी मैदाने आहेत. एका काळी येथे इंग्रजाची पलटण होती; म्हणून दापोलीस कँप दापोली असेही म्हणतात. या कँमनंतर ‘काप’ असा अपभ्रंश झाला व हल्ली कापदापोली असे म्हणतात. तसे पाहिले, तर माझा तालुका इंग्रजांच्या ताब्यात इतर महाराष्ट्रात आधी गेला. नानासाहेब पेशव्यांनी आंग्रे यांचे आरमार इंग्रजाच्या मदतीने बुडविले. फारच मोठी चूक होती ती. आंग्रयांच्या आरमारचा इंग्राजांना पायबंद होता. इंग्रजांच्या व इतरांच्या आरमाराचा आंग्रयांनी अनेकदा अरबी समुद्रात पराभव केला होता. शिवाजीमहाराजांनी मोठ्या प्रयत्नाने आरमार उभारले होते. पूर्वी मराठ्यांचे एक होडकूही अरबी समुद्रात फ़िरकत नव्हते; परंतु या महापुरुषाने आरमारचे महत्त्व ओळखले होते. ज्याचा दर्या त्याचे वैभव. हे सूत्र त्यांच्या राजनीतीत सांगितलेले आहे. परंतु नानासाहेबाने इंग्रजांच्या मार्गातील ही अडचणी आपणहून दूर केली. इंग्रजांनी आंग्रयांचे आरमार नाहीसे करण्यात जी मदत केली, त्याचा मोबदला म्हणून जो मुलूख मिळाला, त्यात बाणकोट वगैरे दापोली तालुक्यातील बंदरकाठी गावे होती.

- साने गुरूजी, श्यामची आई.

How plastic surgery was introduced in England.

A pariah named Cowasjee was a bullockcart driver with the Company army at Chennai(Madras). In 1792, during the war with Tipu, he was a camp follower with the army.

That year following a skirmish, he, alongwith four other soldiers, was captured by Tipu's forces. The hands of the four soldiers were ordered to be cut, while Cowasjee had his nose cut off. They were then marched off towards Mumbai to serve as a lesson to the Conpany Sarkar.

On their way they halted at Pune, the de-facto capital of Maratha Empire, and the then ally of English Company.

Here, Charles Malet, the ambassador of Company to the Peshwa's court, came to know of the plight of these men. He immediately called for local Doctors(Vaidya) to tend to their wounds.

A Vaidya of Potter(Kumbhar) caste performed Plastic surgery on Cowasjee and restored his Nose.

This operation was witnessed by two English doctors, Thomas Cruso and James Findlay. Lt. Col. Ward, who had lately arrived from Mumbai, was present as well. After six months, James Wales, a painter of renown during those days, drew Cowasjee. This sketch alongwith the description of the operation was quickly published in the Madras Gazetteer of 1793.

In Oct 1794, The Gentlemen's Magazine published the details of this singular operation alongwith pictorial details.

"This fired the imagination of Dr. Joseph C. Carpue(1764–1840) of London. He conjured up the immense potential of the novel operation. Carpue got hold of details on the "Indian Nose", as it was called in surgical parlance.

"Carpue performed the first rhinoplastic operation in 37 minutes on October 23, 1814. It was a great success. This was followed by a second operation. The rhinoplasties were received with wide ovation. All at once the 'Indian Nose', as it is called in medical text, became the rage of the times in Europe."

NOTE: this is a repost for the Non-Marathi readers of this page.

Image Source: http://www.onnovanseggelen.com/Webwinkel-Product-2217845/Gentlemans-magazine-1794-First-article-Rhinoplasty-in-Europe.html 

मराठेकालीन प्लास्टिक सर्जरी

कोवासजी नामक एक दलित बैलगाडीवाला चेन्नई येथील कंपनी फौजेत दाणागोटा पोहोचवण्याचे कामास ठेवला होता.

१७९२ साली टिपु सोबतच्या युद्धात इंग्रजांच्या बुणग्यात हा ही होता. एकदा टिपूच्या फौजेने या बुणग्यांवर हल्ला करून कोवासजी सोबत ४ इंग्रज गारदी पकडले. चारही गारद्यांचे हात, तर कोवासजीची नाक कापून त्यांना मुंबईस धाडले.

वाटेत यांचा मुक्काम पुण्यात झाला. इथे, पेशवे दरबारातील इंग्रजांचा वकील चार्ल्स मालेट यांनी या सगळ्यांची दशा पाहून वैद्यांना धाडले.

कोवासजीवर एका स्थानिक कुंभार वैद्याने शस्त्रक्रीया करून त्याला कृत्रिम नाक बनवून दिले.

या शस्त्रक्रीयेच्या वेळी दोन इंग्रज डॉक्टर,थोमस कृसो आणि जेम्स फिन्डले, तसेच लेफ्टनंट कर्नल वार्ड हजर होते. सहा महिन्यानंतर जेम्स वेल्स या चित्रकाराने कोवासजीचे चित्र रेखाटले. लवकरच हे चित्र आणि शस्त्रक्रियेचे पूर्ण वृत्तांत १७९३च्या मद्रास गॅझेटीयेर मध्ये छापले गेले.

पुढे, ऑक्ट १७९४ साली हे वृत्तांत इंग्लंडच्या जेंटलमेन्स मॅगझीन मध्ये प्रकाशित झाले. या बातमीमुळे इंग्लंड मध्ये Plastic Surgery, आणि Rhinoplasty चे नविन वेड लागले. प्रत्येक डॉक्टर ही प्रक्रिया पुन्हा करू पाहत होता. शेवटी १८१४ साली डॉक्टर कार्पू यांनी इंग्लंड मधील पहिली Rhinoplasty पार पाडली.

Bombay Castle - मुंबईचा किल्ला

Bombay Castle - मुंबईचा किल्ला

It is today known as INS Angre, the HQ of the Western Command of Indian Navy. It is located right behind the Asiatic Library. You need be naval employee or accompanied by one to enter the premises.

आज हा किल्ला भा.नौ.पो. आंग्रे या नावाने ओळखला जात असून, हे भारताच्या आरमाराचा पश्चिम किनाऱ्यावरील मुख्यालय आहे.
हा किल्ला ऐशीयाटीक लायब्ररीच्या मागे असून, इथे प्रवेश फक्त नाविक कर्मचाऱ्यांना, किंवा त्यांच्यासोबत येणाऱ्यांना आहे.

Surat 1760 - सूरत - १७६०

Surat 1760 - सूरत - १७६०

You can see the British flag on the fort. do you know why?

Surat was the jewel in the crown of the Mughal empire. It was also a naval base of the Mughals. The Siddis of Janjira, who were the Admirals of Mughal empire, had stationed a fleet here for the protection of trade and commerce.

The Mughal subhedar of Surat, the Siddi admiral, Gaikwads of Baroda and Dabhades seems to have arrived at a mutual understanding with regards to Surat.

Nanasaheb peshwa had been scheming to get the Subhedari of the Navy for the Marathas. However, the EIC beat him to it when they captured Surat in 1759. Not only did the company capture the entire Mughal fleet there, they later got the Subhedari of the Mughal fleet too, through a farman by the Emperor himself.

Now the question remains why didn't Marathas do something about it???