Readers' questions: What are some good books to read about the Maratha Navy?

There aren’t many good books on Maratha Navy out there. Below I’m giving a list of few books, in English and Marathi, which are either available in market readily or available for free download.
English Books
A History of the Maratha Navy and Merchantships
- Dr. B. K. Apte
This 1973 book is still the best you can get today.
http://msblc.maharashtra.gov.in/pdf/newpdf/next20/A%20HISTORY%20OF%20THE%20MARATHA%20NAVY%20AND%20MERCHANTSHIPS.pdf
Early career of Kanhoji Angria and other papers.
- Sundranath Sen
This is a collection of 19 research essays by the author, 6 of which directly relate to Maratha Navy or Angre family.
Early Career Of Kanhoji Angria And Other Papers : Nath Sen Surendra : Free Download, Borrow, and Streaming : Internet Archive
Naval Resistance to Britain's Growing Power in India, 1660-1800: The Saffron Banner and the Tiger of Mysore.
- Philip MacDougall
Most of the western writing about Maratha Navy termed them as pirates, not this book. This book correctly identifies them as legitimate resistance to British dominance. It only partly explores Maratha Navy, but is an important read for those interested in the subject.
The book is too damn expensive...
Buy Naval Resistance to Britain`s Growing Power in I - The Saffron Banner and the Tiger of Mysore (Worlds of the East India Company) Book Online at Low Prices in India | Naval Resistance to Britain`s Growing Power in I - The Saffron Banner and the Tiger of Mysore (Worlds of the East India Company) Reviews & Ratings - Amazon.in
-------------
Marathi Books - मराठी पुस्तके
मराठा आरमार - एक अनोखे पर्व
- डॉ. सचिन पेंडसे.
२०१७ साली हे पुस्तक प्रकाशित झालेले असून, आता पर्यंतचे सर्वात सखोल अभ्यासात्मक पुस्तक आहे. पुस्तक खरेदीची लिंक खाली देत आहे.
Buy Maratha Armar- Ek Anokhe Parva (First Edtion, 2017) Book Online at Low Prices in India
Armar of Shivaji Maharaj, Kanhoji Angre, Tulaji Angre, Sekhoji Angre, Dhulap Armar, Armar of Peshwas, History of Indian Navy
शिवछत्रपतींचे आरमार
- गजानन भास्कर मेहेंदळे आणि संतोष शिंत्रे
फक्त छ. शिवाजी महाराजांच्या आरमारावर अभ्यास करून बनवलेले एकमात्र पुस्तक. संग्रही असावे असे. पुस्तक खरेदीची लिंक खाली.
Amazon.in: Buy Shivachatrapatinche Aramar Book Online at Low Prices in India
Shivchatrapatinche Armar, Gajanan Mehendale, Naval forces of Shivaji Maharaj, Ship building by Marathas, construction of sea forts
दर्याराज कान्होजी आंग्रे
-डॉ. सदाशिव शिवदे
कान्होजी आंग्रे यांच्यावरील आतापर्यंतचे सर्वात सखोल अभ्यासग्रंथ.
Daryaraj Kanhoji Angre, Angre family, Naval force of Shivaji, family history of Angre

NOTE: The answer was originally published on Quora.

मराठ्यांची आरमारे

मराठा गुराब इंग्रज जहाजावर चढाई करताना

मराठ्यांची आरमारे
- प्रतिश खेडेकर.
(साप्ताहिक जव्हार वैभव यांच्या सन २०१७च्या दिवाळी अंकात हा लेख प्रसिद्ध झाला होता.)
---

छ. शिवरायांनी समुद्राची बाजू सुरक्षित करण्याच्या हेतूने आरमाराची स्थापना केली होती. समुद्रावर बलशाली असलेल्या सिद्दी, पोर्तुगीज व इंग्रज यांच्या नाकावर टिच्चून एक स्वतंत्र राज्यांग निर्माण केले. पण, मराठ्यांच्या इतिहासात हे एकंच आरमार होते असे नाही. मराठ्यांच्या वेगवेगळ्या आरमारांचा घेतलेला हा धावता आढावा.

१. स्वराज्याचे आरमार:

१६५७ साली महाराजांनी आदिलशाही कडून चेउल ते माहुली पर्यंतचा मुलुख जिंकून घेतला. या प्रांतात पेन, पनवेल, कल्याण, व भिवंडी सारखी समृद्ध बंदरे होती. याच बंदरांमध्ये सर्वप्रथम आरमार बांधण्याची सुरुवात झाली. १६५९ च्या एका पोर्तुगीज पत्रात इथे २० गलबते बांधत असल्याचा उल्लेख मिळतो.

पुढे, १६६० च्या दशकात विजयदुर्ग, सिंधुदुर्ग, सुवर्णदुर्ग, हि नाविक तळे तयार झाली. १६७९ आणि ८० मध्ये क्रमाने जलदुर्ग खांदेरी आणि कुलाबा  बांधले गेले. विजयदुर्ग येथे ५७ नौका असल्याचे एका समकालीन प्रवाशीच्या वर्णनामध्ये उल्लेख आहे.

शिवाजी महाराजांच्याकाळी या संपूर्ण आरमाराची दोन सुभ्यात विभागणी केली गेलेली होती. प्रत्येक सुभ्यात २०० लहान मोठ्या नौका व त्यांच्यावर एक सुभेदार, म्हणजेच ऍडमिरल. महाराजांच्या काळातील दर्यासारंग, मायनाक भंडारी व दौलतखान हे सुभेदार आपल्याला ज्ञात आहेत.

संभाजी महाराजांनी आरमाराची पुनर्रचना केलेली दिसते. त्यांच्या काळात आरमारात पाच सुभे होते, व प्रत्येक सुभ्यात ५ मोठी गुराबे व १५ गलबते होती. तसेच, त्यांनी सरसुभेदार, ग्रँड ऍडमिरल, हे नवीन पद  निर्माण करून त्यांच्या हाताखाली पाचही सुभे दिले. गोविंदजी जाधव, सिदोजी गुजर, व कान्होजी आंग्रे हे क्रमाने छ. संभाजी, छ. राजाराम, व छ. महाराणी ताराबाई यांचे सरसुभेदार होते.

२. आंग्रेंचे आरमार

वर उल्लेख केल्याप्रमाणे कान्होजी आंग्रे हे ताराबाई यांच्या काळात आरमाराचे सरसुभेदार होते. त्यांनी अतुलनीय पराक्रम करून १७०० - १७०७ च्या काळात मोगलांपासून कोंकण किनारपट्टीचे रक्षण केले. १७०७ साली औरंगजेब वारला आणि त्याच्या मुलांमध्ये यादवी माजली. मराठ्यांचे युवराज शाहू हे पुन्हा महाराष्ट्रात आले आणि वारसा हक्काने छत्रपती पदावर अधिकार सांगू लागले. त्यावेळी यांना महाराणी ताराबाई यांनी विरोध केला होता. साहजिकच सरखेल कान्होजी आंग्रे हे ताराबाईंच्या पक्षात गेले. १७१४ साली कान्होजी यांना शाहूंचे पेशवे बालाजी विश्वनाथ भट यांनी शाहूंच्या बाजूने वाळवून घेतले. या मोबदल्यात आंग्रे यांना सरंजाम, व वंशपरंपरागत सरखेलपदवी मिळाली.

कान्होजी आंग्रे यांचे निधन १७२९ साली झाले. या २९ वर्षांच्या कारकिर्दीत इंग्रज, डच, पोर्तुगीज, यांचे एकूण पाच मोठे हल्ले त्यांनी परतवून लावले. आज आपण 'ऍडमिरल' या शब्दासाठी 'सरखेल' हा समानार्थी रूपाने वापरतो, याचे श्रेय फक्त आणि फक्त कान्होजी आंग्रेंना जाते. कान्होजींना ६ पुत्र होते. सेखोजी, संभाजी, मानाजी, येसाजी, धोंडजी व तुळाजी.

कान्होजींनंतर त्यांचे ज्येष्ठ पुत्र सेखोजी यांनी आरमाराचा कारभार सांभाळला. यांचा मृत्यू १७३३ साली झाला. पण आपल्या अल्प कारकिर्दीत त्यांनी सिद्दी कडून कोकणचा बराच भाग सोडवून घेतला होता.

सेखोजी नंतर त्यांचे धाकटे बंधू संभाजी सरखेल झाले. पण संभाजी आणि मानाजी मध्ये बेबनाव झाला. प्रकरण तलवारी उपसण्यापर्यंत गेले. अशावेळी, बाजीराव पेशव्यांनी मध्यस्थी करून आरमार आणि सरंजामचे दोन भाग केले. पहिला भाग संभाजीस देऊन त्यांना विजयदुर्ग येथे 'सरखेल'  पदवी सोबत स्थापित केले. व मानाजीस 'वजारत -म-आब' हि नवीन पदवी देऊन कुलाब्यास स्थापित केले. अशाप्रकारे आंग्र्यांच्या आरमाराची विभागणी झाली.

विजयदुर्ग, सन १८५५ - १८६२

अ) विजयदुर्गचे आरमार:

संभाजी आंग्रेंनी विजयदुर्गच्या आरमाराची जबाबदारी सांभाळली. त्यांच्या कारकिर्दीत त्यांनी इंग्रज, डच, पोर्तुगीज या त्रिकुटांना त्राही त्राही करून सोडले होते. १७३५ साली त्यांनी इंग्रजांचे 'डर्बी' हे जहाज समुद्रावर पकडले होते. या जहाजावरील संपत्ती इतकी होती ईस्ट इंडिया कंपनीला न भूतो न भविष्यती असा तोटा सहन करावा लागला होता. १७३८ साली डचांनी आजच्या जकार्ता येथून भले मोठे आरमार पाठवून विजयदुर्गवर हल्ला केला होता. पण या हल्ल्याला सुद्धा त्यांनी आपल्या वडिलांप्रमाणेचं परतवून लावले. वसई मोहिमेदरम्यान गोव्याकडील समुद्री किनारा संभाजी आंग्रे सांभाळत होते. संभाजी आंग्रे हे १७४२ साली वारले. त्यांच्यानंतर सरखेल पदवी तुळाजी आंग्रेंना मिळाली. यांनीसुद्धा आपल्या वडील भाऊंप्रमाणे विजयदुर्ग ते कोचीचा पूर्ण किनारा आपल्या दराऱ्या खाली आणला होता.

तुळाजी जरी पराक्रमी असले, तरी ते राजकारणी नव्हते. त्यांचे शेजारच्या मराठी संस्थांनांसोबत वाकडे होते. पंतप्रतिनिधी, वाडीचे सावंत, इतकेच नव्हे तर खुद्द कोल्हापूर छत्रपती सुद्धा त्यांच्यावर नाराज होते. मानाजी सोबतची भाऊबंदकी हि तुळाजीला वारसा हक्कासोबतच मिळाली होती, असे म्हटले तर वावगे ठरणार नाही.

याचा फायदा मात्र इंग्रजांना झाला. त्यांना फक्त एकच संधी पाहिजे होती तुळाजीला नष्ट करण्याची आणि ती त्यांना मिळाली. १७५४ साली इंग्रज आणि पेशव्यांमध्ये तुळाजी आंग्रे विरुद्ध युद्ध करण्याचा करार झाला होता. त्याप्रमाणे दुसऱ्याच वर्षी त्यांनी एकत्र मिळून सुवर्णदुर्ग जिंकून घेतले. पुढच्या मोहिमेसाठी खास इंग्लंडहून आलेली भीमकाय जहाजे वापरण्याचा निर्णय घेण्यात आला. १७५६ साली इंग्रज कंपनी, रॉयल नेव्ही व पेशव्याचे आरमार या त्रिकुटांनी विजयदुर्ग जिंकून घेतले. विजयदुर्गच्या आरमाराला युद्धात आग लागली व ते नष्ट झाले. तुळाजी आंग्रे कैद झाला. विजयदुर्गचा हा शेवटचा सरखेल.

मानाजींनी सरखेल पदवीसाठी फार प्रयत्न केले. पण ते मिळण्याआधीच ते १७५९ साली वारले. त्यामुळे त्यांचे पुत्र रघुजी आंग्रे यांना सरखेल व वजारत-म-आब या दोन्ही पदव्या मिळाल्या.

कोलाबा, सन १८५५ - १८६२

ब)कुलाबा आरमार:

कुलाब्याचे आरमार मानाजी आंग्रेंच्या हिश्यास आले. याचे त्यांनी अक्षरशः सोने केले. समुद्रावर पोर्तुगीज व सिद्दींना पछाडून सोडले. चिमाजी आप्पांच्या प्रसिद्ध वसईच्या मोहिमेत पोर्तुगीजांचे महत्वाचे उरणचे बेट यांनीच जिंकले होते. वसईला समुद्रमार्गे रसद न पोहोचू दिल्यामुळे वसईच्या सैनिकांची अन्न व दारुगोळ्यासाठी मारामार सुरु झाली. वसई विजयामागची हि पार्श्वभूमी बऱ्याच  जणांना माहित नाही.

मानाजी आंग्रे १७५९ साली वारले, त्यांच्या नंतर रघुजी आंग्रे सरखेल व वजारत-म-आब झाले. दोन्ही पितापुत्रांनी आजच्या रायगड जिल्ह्याला भरभराटी आणली. रघुजींचा काळ हा शांतिकाळ असल्यामुळे आपल्याला जास्त लढायांचे उल्लेख मिळत नाहीत. रघुजी १७९३ साली वारले आणि राज्यात अंधाधुंद माजली. १७९३ ते १८१४ काळात, दुसरे मानाजी आंग्रे, जयसिंह आंग्रे, बाबुराव आंग्रे, काशीबाई आंग्रे व परत दुसरे मानाजी आंग्रे असे सरखेल झाले. राज्यातील यादवी व मुलखीं व्यवस्थेवर दुर्लक्ष यामुळे राज्य व आरमार लयास गेले. शेवटी १८४० साली दुसरे कान्होजी आंग्रे, जे एक वर्षाचे सुद्धा नव्हते, यांच्या निधनानंतर कुलाबा संस्थान संपुष्टात आले.

१८१८ नंतर कुलाब्याचे आरमार लष्करी स्वरूपाचे न राहून फौजदारी स्वरूपाचे झाले होते. एकाप्रकारे त्याकाळचे कोस्ट गार्ड. याच भूमिकेत अजून काही दशके निघाली. १८४० किंवा ४१ साली आंग्रयांचे राज्य इंग्रजांनी गिळंकृत करून आरमार नष्ट केले.

३) पेशव्यांचे आरमार:

वसई, सन १७८०

अ)सुभा वसई

वसईची मोहीम हि १७३७-३९ पर्यंत चालली. या मोहिमेच्या सुरुवातीलाच अर्नाळा गाव आणि बेट मराठ्यांच्या हाती लागले. साहजिकच या बेटाचे आरमारी महत्व चिमाजी आप्पांच्या नजरेत आले. त्यांनी त्याच वर्षी बाजीराव बेळोसे यांना तिथे किल्ला बांधायला सांगितला आणि सुभे आरमार स्थापन केले. १७३७ साली वसई जिंकल्यावर हा सुभा वसई येथे स्थलांतरित केला गेला. बाजीराव नंतर त्यांचे पुत्र  त्रिंबकजी, व त्यानंतर नारो त्रिंबक हे सुभेदार झाले. त्या तिघांमध्ये नारो त्रिंबक हे सर्वात जास्त खटपटी होते. सुरत ते सावंतवाडी यांनी बऱ्याच स्वाऱ्या केल्या. इंग्रजांनी विजयदुर्ग पेशव्यानां परत केल्यावर तिथे एक नवीन आरमार उभारण्यात आले. या नवीन आरमाराची सुभेदारी काही काळ नारो त्रिंबकपाशी होती. वसई सुभा अंदाजे १७३७ - १८१८ पर्यंत होता.

ब) सुभा विजयदुर्ग

वर सांगितल्याप्रमाणे विजयदुर्ग येथे नवीन सुभा १७५९ पेशव्यांनी उभारला होता. या नवीन सुभ्याचे सुभेदार पद वसई आरमाराचे सुभेदार नारो त्रिंबक यांना देण्यात आले. १७६२/६३ च्या जवळपास रुद्राजी धुळप यांना विजयदुर्गची सुभेदारी देण्यात आली. हे रुद्राजी तुळाजी आंग्रेंचे आरमारी सुभेदार होते. यानंतर विजयदुर्गची सुभेदारी धुळप घराण्यात राहिली. रुद्राजी नंतर त्यांचे पुत्र आनंदराव, आणि पौत्र जानोजी यांच्याकडे सुभेदारी आली. यात आनंदराव हे सर्वात पराक्रमी होते. १७८३ साली त्यांनी रत्नागिरीजवळ टिपू सुलतानवर स्वारी करायला जाणाऱ्या इंग्रजी आरमाराला जप्त केले. या लढाईमुळे इंग्रजांमध्ये मराठा आरमाराची पुन्हा भीती भरली.

हे आरमार १८१८ पर्यंत अस्तीत्वात होते. तिसऱ्या आंग्ल - मराठा युद्धाच्या अखेरीस विजयदुर्ग इंग्रजांनी घेतला आणि या आरमाराचा अस्त झाला.

सिंधुदुर्ग, छायाचित्र: श्री उद्धव ठाकरे

४) करवीर छत्रपतींचे आरमार

याला सिंधुदुर्ग आरमार किंवा मालवण आरमार सुद्धा म्हणत. खुद्द छ. शिवाजी महाराजांनी याची मुहूर्तमेढ केलेली असल्यामुळे आणि हे आरमार कायम छत्रपतींच्याच ताब्यात राहिल्यामुळे या आरमाराला ऐतिहासिक महत्व आहे.

१७३१ साली वारणेचा तह झाला. या तहामध्ये मराठेशाहीची अधिकृत वाटणी झाली. सातारा व कोल्हापूर अशा दोन गाद्या झाल्या. या तहान्वये, विजयदुर्गच्या दक्षिणेकडील पुर्ण प्रांत कोल्हापूरकरांना मिळाला.

सिंधुदुर्गचे आरमार जरी आंग्रेंच्या तोडीचे नसले तरी ते पोर्तुगीजांना खूप त्रासदायक होते. गोव्याच्या दक्षिणेस 'केप राम' पर्यंत हे टेहळणी करीता जात होते. १७६५ साली इंग्रजांनी सिंधुदुर्ग किल्ला जिंकला. पण महाराणी जिजाबाई यांनी राजकारण करून पैसे देऊन तो सोडवून घेतला. १८१२ साली इंग्रजांसोबत झालेल्या करारानुसार सिंधुदुर्गचे आरमार खालसा करण्यात आले.

दुर्दैवाने शिवछत्रपतींनी स्थापिलेल्या या आरमारावर हवा तितका अभ्यास झालेला नाही.

तेरेखोलची खाडी

५) सावंतवाडीचे आरमार

सावंतांनी आपले आरमार कधी स्थापित केले हे सध्या सांगणे अवघड आहे. यांच्या आरमाराचा सर्वात जुना उल्लेख छ. संभाजी व राजाराम यांच्या काळातील आहे. सावंत यांनी आपल्या राज्याच्या रक्षणासाठी वेळोवेळी वेगवेगळ्या राजांचे मांडलिकत्व स्वीकारले होते. कधी छ. शिवाजी, तर कधी औरंगजेब, कधी करवीर छत्रपती, तर कधी पोर्तुगीज.

तेरेखोलची खाडी हे सावंतांचे आरमारी तळ होते. इथे एकाच वेळी १० मोठ्या गुराबा नांगरून राहू शकत होते. संस्थानाच्या आकाराच्या मानाने सावंतांचे आरमार बरेच मोठे होते.

६) बडोद्याच्या गाईकवाडांचे आरमार.

यांचा उल्लेख ''बंदर बिलिमोडा सुभा आरमार' असा पाहायला मिळतो. दामाजी गायकवाड हे गुजरातचे सरंजामदार होते आणि त्यांनी आणि पेशव्यानी सरकार सुरतचे महसूल आपापल्यात वाटून घेतले होते. जमिनीवरील जकात व इतर कर हे पेशव्यांचे तर समुद्रावरील दस्तक व कौल गायकवाडांचे.

तब्बल ५० लहान मोठ्या नौकांनी सज्ज असलेले हे आरमार मोगल, इंग्रज व डच जहाजांवर हल्ला करून त्यांच्या कडून खंडणी वसूल करीत असे. यांच्या आरमारातील अप्पाजी पंडित आणि जयराम अप्पाजी यांची विशेष ख्याती होती.

आंग्रेंप्रमाणे यांचे आरमार सुद्धा पुढे फक्त कोस्ट गार्ड स्वरूपाचे राहिले. १८७५ पर्यंत बिलिमोडा सुभा आरमाराचा उल्लेख सापडतो.



तर थोडक्यात ही मराठ्यांनी उभारलेली वेगवेगळी आरमारे. शिवछत्रपतींनी आपल्या दूरदृष्टीने आरमाराची स्थापना केलीच पण त्यांच्या शिष्यांनी सुद्धा त्याचे अनुकरण केलेले आहे. "जैसे ज्यास अश्वबळ त्याची पृथ्वी प्रजा आहे, तद्वतच ज्याचा आरमार त्याचा समुद्र.याकरिता आरमार अवस्यमेव करावे." ही शिवाजी महाराजांची नीती त्यांनी सत्य करून दाखवली. ब्रिटिशांचे राज्य मुंबई ऐवजी बंगाल येथून का सुरु झाले याचे प्रमुख कारण होते आपले आरमार आणि तत्याने दिलेला यशस्वी सागरी लढा.

मूळ लेख: https://www.academia.edu/35051836/2017_Pratish_Khedekar_%E0%A4%AE%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A0_%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%9A%E0%A5%80_%E0%A4%86%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%87_Navies_of_Marathas_Jawhar_Vaibhav_Weekly_-_Diwali_Special_Edition_Oct_2017_Jawhar_Pg_45-48


छायाचित्रे:
जंजिरे वसई, सन १७८०, सबह्र ब्रिटीश लायब्ररी
जंजिरे कोलाबा, सन १८५५-१८६२ मधील छायाचित्र
जंजिरे विजयदुर्ग, सन १८५५-१८६२ मधील छायाचित्र
जंजिरे सिंधुदुर्ग, साभार: श्री उद्धव ठाकरे.
तेरेखोलची खाडी,  साभार: timelinegoa.in

The Mahrattas have become a maritime power

I recently came across a book, "A New System of Modern Geography AKA A New Geographical, Historical, and Commercial Grammar and the Present State of the Several Kingdoms of the World."^a It was originally written by William Guthrie, a Scottish journalist, in 1770 shortly before he passed away. The book is a "General Knowledge" compendium of sorts. It tries to touch upon varied subjects, as they were known back then.^b The edition which I came across was sixth and was printed in 1792.

Although the book is unknown today, it has had it's glory days. It met the needs of many readers for no fewer than eight decades, and has run through at least thirty editions - involving many corrections, excisions and additions.¹ For a book on "Current Affairs" it managed to stay relevant for a surprisingly long period of time. Probably the British equivalent of Malayala Manorama yearbook.

William Guthrie himself was a prolific writer, translating Quintilian and Cicero from Latin. His historical writings include, ‘Complete List of the English Peerage’, ‘History of England from the Invasion of Julius Cæsar to 1688’ in four volumes, ‘A General History of the World, from the Creation to the Present Time,’ and ‘A General History of Scotland’.²

All surprisingly inaccurate, even by contemporary standards. To his credit, his History of England was the first attempt at using parliamentary records for writing history.

However, his greatest work remains "A New System..."

Which brings us back to...

In "A New System..." Mr. Guthrie describes what is now today's India as "The peninsula within the Ganges." He briefly summarizes the geographical and historical details, and then goes on to describe the political divisions of India.
It is here that he describes the "Mahratta States and their Tributaries." In "Southern Poona Mahrattas," which is his way of saying territories of Deccan, he gives the following description of Konkan.

"The Concan, or tract between the Ghauts and the sea, is sometimes called the Pirate Coast, as it was subject to the celebrated pirate Angria, and his successors, whose capital was the strong fortress of Gheria, taken by the English and Mahrattas in 1755. By the acquisition of this coast the Mahrattas have become a maritime power, and dangerous enemies to the government of Bombay."

Apart from the last line, this description is unchanged in the 1794, 1795, 1801 & 1808 editions.

The Twenty-first edition, published in 1808, appears to be the last time that the Marathas have been referred to as Maritime Power.

Student of Maratha history will know, that Angres were in fact Marathas, and had successfully dominated Western coast of India from 1700 - 1756. The fact that the Peshwa's fleet was considered a Maritime Power only goes on to increase this period of Maratha dominance to nearly hundred years.

However, between 1792 & 1794 much seems to have been changed. The line, " and dangerous enemies to the government of Bombay" is missing in 1794 and later editions.

As we do know, since the British allied with the Peshwa in 1755 to destroy Tulaji Angre, they had been on friendly terms. This friendship was broken by the British in 1775, when they commenced the first Anglo-Maratha war. The war ended in 1782, but a naval action in 1783 - where Anandrao Dhulap captured a British flotilla as well as some senior military officers on board - left the British with a bloody nose, not to mention the further complication of the ongoing peace negotiations. Since then, Marathas have been intermittently capturing British shipping on the high seas. Which is the reason why they've been declared "dangerous" and "enemies to the government of Bombay."
But these Adjectives are outdated for a Current Affairs book. For the Marathas were allies since 1790. And it was Tipu who was responsible for this rekindled Anglo-Maratha friendship. So the book is a few years late in dropping those adjectives.

I won't deny it, it feels good to read about the Mahrattas as Maritime Power. But what is equally interesting is how much the text relating to rest of India has changed, while this statement remained constant.

In 1792, "The New System..." begins the divisions of India as;

1. British Possesions: Bombay, Bengal and Madras presidencies.
2. Allies of the British. Avadh, Arcot & Fatehsingh Gaikwad of Baroda.
3. Tippoo Saib's (Tipu Sultan's) territories
4. Maratha States and their Tributaries are listed as;
1. Southern Poona Mahrattas: Pune, Satara
2. Berar Mahrattas: Nagpur, Balasore, Cuttack
3. Northern Poona Mahrattas: Ujjain, Indore, Kalpi and Sagar.
4. Surprisingly, Hyderabad is mentioned as a Tributary of Mahrattas.
5. Other states & countries, viz., Abdali, Sikhs, Jats, Zabita Khan, Agra, Farrukhabad, Bundelkhand and Travancore.

By 1794, Marathas are third on the list minus Berar and Northern Poona Mahrattas, Nizam is mentioned independently, as an Ally, in the fourth heading, Next are Berar and Northern Poona Mahrattas, followed by Tippoo. The last item of Other states is unchanged.
That the Central & Eastern Indian Maratha states are being mentioned apart from the Maratha state shows the changing dynamic of Indian politics.
Similarly, the elevated status of Nizam as an Ally and the reduced status of Tipu reflect their political status in a changed India, or at least India as it was perceived in London.

By the time we come to 1808, the divisions of India only seem superfluous and/or pretentious. The mere mention of Peshwa and other Maratha chiefs seems to be a consolation.

Notes:

1. Back then people used ridiculously long titles for books. Aspiring historians should learn to deal with it.
2. It appears that new editions were printed yearly, however some editions were infrequent. There for some years we find different edition numbers. Eg., in 1792 we find both 5th and 12th edition, while in 1795 we find 6th and 15th.

Sources:

1. http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00369225608735629
2. https://en.wikipedia.org/wiki/William_Guthrie_(historian)
3. Editions
1. 12th / 5th (1792)
2. 14th (1794)
3. 15th / 6th (1795)
4. 18th (1801)
5. 19th (1801)
6. 21st (1808)

Kanhoji Angre - Manohar Malgaonkar | कान्होजी आंग्रे - मनोहर मळगावकर

१८व्या शतकाच्या सुरुवातीला जमिनीवर कोणाचीही सत्ता असो. खंदक आणि भिंतीच्या बंदोबस्ताआड असणाऱ्या व्यापारी वसाहतीवर कोणाचीही मालकी असो. पण कोंकणच्या पाण्यावर सत्ता कोणाची होती यात दुमत नव्हतं.
सत्ता होती ती फक्त "कान्होजी आंग्रे" यांचीच.....

कान्होजी आंग्रे- मनोहर मळगावकर, अनुवाद - पु.ल. देशपांडे

Maratha anchor - मराठा नांगर

Maratha anchor - मराठा नांगर

लाल बहादूर शास्त्री नॉटिकल अॅंड इंजिनीअरींग कॉलेज, येथे हे नांगर आहे. ह्या नांगराच्या संदर्भात खालील माहिती नमूद केली आहे.

"हा नांगर पश्चिम किनाऱ्यावरील विजयदुर्ग खाडीतील प्राचीन आरमारी गोडीच्या धक्याजवळून मिळवण्यात आला. हा निश्चितपणे अठराव्या शतकातील मराठा आरमाराच्या पाल-गुराबाचा आहे."

या व्यतिरिक्त अजून एका नांगराचा संदर्भ आहे, तो असा. 

५ फेब्रुवारी १९५६ साली मराठा आरमारातील जहाजाचा एक नांगर विजयदुर्ग बंदराजवळ समुद्रात मिळाला. तो कमीतकमी १०० वर्षे पाण्याखाली पाण्याखाली असावा असा तज्ञांचा अंदाज आहे. त्याची लांबी १३.५ फूट, रुंदी ८ फूट व त्याच्या मधल्या रुळाचा परिघ २ फूट आहे. जे आर डेव्हिस या भारत सरकारच्या नॉटिकल अॅडव्हायजरनी तो तेथून काढून मुंबईतील मॅरीटाईम म्यूझियम मध्ये आणला. संदर्भ: Entry under "Vijaydurg", in "Places of Interest", from "Ratnagiri District Gazetteer."

This anchor is placed at Lal Bahadur Shastri Nautical and Engineering College, Mumbai. Information plaque besides the anchor states that "the anchor was found near the Naval docks of Vijaydurg fort. It must have belonged to a Paal or Gurab of Maratha navy."

Besides this, there is a reference to another anchor.

An old anchor (length 13', breadth 8' and rod circumference 2'), belonging to the Maratha Navy was found lying in water near the port for over hundred years and still in good condition. It was removed to the Maritime Museum, Bombay, from the port at the request of Captain J. R. Davis, Nautical Adviser to the Government of India on 5th February 1956.

Quoted verbatim, entry under "Vijaydurg", in "Places of Interest", from "Ratnagiri District Gazetteer."

Where you can see this now.
Lal Bahadur Shastri Nautical and Engineering College,
Hay bandar road,
near Reay road station,
Mumbai - 400033

Presentation on Maratha Naval Resistance at US Naval War College

आज अमेरिकेच्या आरमारी युद्ध महाविद्यालयात "मराठ्यांचा आरमारी लढा" या विषयावर व्याख्यान होणार आहे.
वक्ते: श्री डॉ. सचिन सदाशिव पेंडसे.
वेळ: सकाळी ९:३० EST (सायंकाळी ७ IST)
डॉ. पेंडसे हे मुंबई येथील तोलानी कॉलेज येथे प्राध्यापक आहेत. तसेच, कोंकणच्या समुद्री इतिहासावर एकमात्र ग्रंथ, Maritime Heritage of Konkan, यांनी लिहिले आहे. प्रख्यात सामुद्रिक इतिहास अभ्यासक डॉ. बी. अरुणाचलम यांच्या सोबत यांनी "Maritime Heritage of Goa and Uttar Kannada" आणी "Near Shore Morphology and its Impact on Mediaeval Navigation: Special Study of South Gujarat and Maharashtra Coast" हे अभ्यासपूर्ण ग्रंथ लिहिले आहे.

Youtube channel created

This is the link to the official youtube channel of Maratha Navy.
In future our short films shall be uploaded here.

So subscribe and share.

https://www.youtube.com/channel/UCXOk-WzVreAmDjjf2Ujxniw

1st Siege of Janjira

1st Siege of Janjira - जंजिऱ्याचा पहिला वेढा

After the capture of Jawali, the western borders of Swarajya met the eastern borders of Habsan (Land of the Abyssinians of Janjira). These Abyssinians or Habshis were the nominal Admiral's of Adilshahi kingdom. Although they acted like local princes, they were more renowned for their acts of piracy on the seas & slave trade.
They ruled from their capital of Janjira, an island fort commanding the harbour of Rajpuri (or Danda-Rajpuri).
On 31 July 1657, Shivaji sent Raghunath Ballal Sabnis with 5000-7000 infantry on an expedition to capture Habsan. Raghunath Ballal had lately distinguished himself in the Campaign of Jawali. He had lead his cavalry against Hambirrao More, defeated him and Captured Jor. This was the first victory of Jawali campaign and the distinction of taking the first blood was earned by Raghunath Ballal.
Campaigning in Konkan is difficult due to its broken geography, which hinders mobility. The Janjira campaign of 1657 was taken up in the middle of the Monsoons. Which is very audacious, to say the least. To campaign in such a weather is nigh impossible. And yet, the Marathas captured the great forts of Tala and Ghosala. They defeated the Siddis in at least two land battles. Captured Danda-rajpuri, and forced Siddi to be locked up in his own capital, Janjira. And yet, Marathas could not assail Janjira, as they did not have a navy.
Upon Siddi's asking for peace and cessation of hostilities, an agreement was reached between Marathas and Siddis. Neither of the parties were to disturb others territories, and maintain peaceful ties.
This campaign must have made Shivaji realise the importance of having a Regular Navy. His next campaign was the capture of North Konkan, after which he established his Navy.

जंजिऱ्याचा पहिला वेढा

जावळी काबीज केल्यानंतर स्वराज्याच्या पश्चिम सीमा हबसानाच्या पूर्व सीमेला भिडल्या. हबसान म्हणजे हबशींचा / सिद्दींचा प्रदेश, आजचा दक्षिण रायगड जिल्हा. हे हबशी नावापुरते आदिलशहाचे सरखेल आणी मांडलिक होते. जरी हे स्वतंत्र राजांसारखे वागत होते, तरी ह्यांची ख्याती समुद्रावर चांचेगिरी आणी गुलाम व्यापारानेच वाढली होती.

जंजिरा येथील आपल्या राजधानीवरून हे आपले राज्य करत. जंजिरा हे राजपुरीच्या खाडीत होते, आणी याचमुळे त्याचे महत्व होते.

३१ जुलै १६५७, म्हणजेच श्रावण शुद्ध प्रतिपदा शके १५७९ रोजी महाराजांनी रघुनाथ बल्लाळ सबनीस यांना ५००० ते ७००० पायदळ देऊन हबसानात मोहिमेसाठी पाठवले. आदल्याच वर्षी, जावली मोहिमेत रघुनाथ बल्लाळ यांनी आपली शमशेर गाजवली होती. यांनी आपल्या घोड्स्वारांना घेऊन 'जोर' वर हल्ला चढवला, आणी 'जोर' येथे असलेल्या हंबीरराव मोरे यांना हरवून तो प्रांत स्वराज्यात आणला. जावली मोहिमेतील हा पहिला विजय यांनीच पटकावला.

एरवी कोंकणात मोहीम काढणे अवघड जात असे, कारण हा मुलुख तुटक असून जलद हालचालींना वाव येथे नाही. १६५७ची ही जंजिरा मोहीम भर पावसाळ्यात सुरु झाली होती. ही खरोखरच आश्चर्यचकित करण्यासारखी गोष्ट आहे, कारण पावसाळ्यात कोंकणात मोहीम काढणे हे आज पर्यंत अशक्यच मानले जात होते. आणी तरीही मराठ्यांनी तळे आणी घोसाळे सारखे बेलाग किल्ले जेर केले. सिद्दीला कमीत कमी दोन लढायांमध्ये धूळ चारली. दंडा-राजपुरी कबज्यात आणले, आणी सिद्दीला त्याच्याच जंजीऱ्यात अडकवून ठेवले. पण मराठ्यांना जंजिरा घेता आला नाही, कारण आरमारच नव्हते!!!

सिद्दीने तहसाठी तकादा केला, आणी तहाची कलमे ठरली. दोन्ही पक्षांनी एकमेकांच्या मुलुखास त्रास न द्यावा, आणी सलोख्याने रहावे.

या मोहिमेचे महत्व असे की महाराजांना स्थायी स्वरूपाच्या आरमाराचे महत्व कळून आले. त्यांची पुढची मोहीम ही उत्तर कोंकण मध्ये झाली आणी तिथेच त्यांनी आरमार उभारले.